عمر مفید ساختمان بتنی

سلب مسئولیت: این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و مرجع دانلود معماری هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد.

عمر مفید ساختمان بتنی چقدر است؟ هرساله تعداد بسیار زیادی ساختمان در ایران و جهان ساخته می‌شود؛ طی چند سال اخیر به دلیل استحکام زیاد، استفاده از بتن مسلح در ساخت سازه رواج زیادی پیدا کرده است. ساختمان های بتنی که عموما با کمک قالب های فلزی مثل قالب تونلی فرم ساخته می‌شوند، یکی از مقاوم ترین سازه های صنعت ساخت و ساز به حساب می‌آیند که با کنار هم قرار گرفتن بتن و میلگرد های حرارتی، استحکام بالایی از خود در برابر فرسودگی و نیرو های وارده مثل زلزله نشان می‌دهند.. از جمله عوامل تاثیرگذار بر مبحث تخمین عمر مفید ساختمان بتنی، می‌توان به ایجاد رطوبت، تغییر دما، باران اسیدی و… اشاره کرد. در ادامه متن همراه ما باشید تا مفصل به بحث عمر مفید سازه های بتنی در ایران و جهان بپردازیم.

استفاده از بتن در ساختمان سازی

برای آگاهی از عمر مفید ساختمان بتنی، ابتدا باید بدانیم که اصلا بتن چیست و چه کاربردی در ساختمان سازی دارد؟ بتن یکی از مصالح ساختمانی است که از ترکیب آب و سیمان همراه با سنگ دانه‌ها (شن و ماسه) و برخی از افزودنی‌ها ساخته می‌شود و بدون شک، یکی از مهمترین و رایج ترین مواد ساختمانی طی اخیر سال اخیر بوده است. اما بتن به تنهایی استحکام زیادی ندارد و در اثر نیروی کششی، به راحتی شکننده است. مهندسان صنعت ساختمان برای جبران این ضعف، بتن را با میلگرد های مقاوم مسلح می‌کنند تا در برابر نیرو های فشاری و کششی، مقاومت بالایی داشته باشد و اصطلاحا با نام بتن مسلح شناخته می‌شود. به ساختمانی هم که از بتن مسلح در آن استفاده شده، سازه بتن آرمه گفته می‌شود.

استفاده از بتن مسلح در ساخت سازه، تا حد خیلی زیادی باعث افزایش قدرت استحکام ساختمان شده و به دنبال آن، عمر مفید ساختمان بتنی هم افزایش پیدا می‌کند. در غیر این صورت به مروز زمان بر اثر عوامل مختلفی مثل رطوبت، سطح سازه ترک خورد و فونداسیون آن دچار مشکل می‌شود. شرکت قالب گستر سپنتا مفصل در ادامه به مهمترین عوامل موثر در عمر مفید ساختمان بتن مسلح اشاره می‌کند.

تفاوت عمر مفید ساختمان بتنی در ایران با سایر کشورها

شاید براتون سوال پیش بیاد که آیا طول عمر مفید ساختمان های بتنی در ایران با کشور های دیگر متفاوت است؟ بله تا حد زیادی؛ در کشور های پیشرفته به علت استفاده از مصالح با کیفیت و متناسب با شرایط اقلیمی، رعایت اصول ساخت و ساز، در نظر گرفتن اختلاف دما و ممانعت از انبساط و انقباض، عمر مفید ساختمان بتنی تا حدود 300 سال افزایش پیدا می‌کند. اما در مقابل، کشور های غیر پیشرفته به دلیل عدم آگاهی از عوامل موثر در کاهش یا افزایش طول عمر سازه، تخمین عمر مفید ساختمان بتنی حدود 35 سال است که تفاوت بسیار زیادی دارد. خوشبختانه در ایران به لطف استفاده از قالب های فلزی بتن مثل قالب لارج پنل، استحکام ساختمان‌ها و به دنبال آن، عمر مفید سازه های بتنی افزایش پیدا کرده است.

عمر مفید ساختمان بتنی چقدر است؟

مهندسان صنعت ساخت و ساز جهت تعیین عمر مفید ساختمان بتنی، سن سازه را در نظر می‌گیرند. برای بررسی کامل سن ساختمان، باید به سه عامل مهم سن واقعی، سن سندی و سن بهره‌‍ برداری توجه داشت که در ادامه به تک تک آنها می‌پردازیم:

سن واقعی ساختمان: یکی از مهمترین عوامل موثر بر تخمین عمر مفید ساختمان بتنی، سن واقعی سازه است. سن واقعی سازه یعنی زمانی که عملیات ساخت آغاز شده و پروانه آن صادر گردیده است.

سن سندی ساختمان: همانطور که از نامش پیداست، سن ساختمان از زمانی که به ثبت می‌رسد، محاسبه می‌گردد.

سن بهره برداری: و اما آخر عاملی که در عمر مفید ساختمان ساخته شده از بتن مسلح تاثیرگذار است، سن بهره برداری است؛ این سن از زمانی محاسبه خواهد شد که ساختمان مورد استفاده قرار بگیرد.

عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان

همانطور که گفته شد، عمر مفید ساختمان بتنی در ایران نسبت به سایر کشور های پیشرفته صنعتی بسیار کم بوده و حدود 20 تا 30 سال تخمین زده می‌شود. طول عمر ساختمان های برخی از کشورها به حدود 200 تا حتی 300 سال هم می‌رسد؛ دلیل این تفاوت فاحش، عدم اطلاعات کافی درباره عوامل موثر در کاهش یا افزایش طول عمر مفید ساختمان های بتنی است. از این رو لازم است به دنبال راهی برای افزایش عمر مفید ساختمان اسکلت فلزی باشید. در ادامه به معرفی برخی از این نکات می‌پردازیم:

انتخاب صحیح مصالح: اولین و شاید هم مهمترین عامل تاثیرگذار در عمر مفید ساختمان بتنی، انتخاب صحیح مواد و مصالح ساختمانی است. اینکه از مصالح با کیفیت استفاده شود، هم در طول عمر ساختمان و هم در صرفه جویی هزینه‌ها نقش بسزایی خواهد داشت. در نظر داشته باشید هنگام انتخاب مصالح، به سازگاری مواردی از جمله ضریب انبساط و انقباض، هماهنگی با شرایط جوی، عمر مصالح و… دقت زیادی به خرج دهید.

طراحی درست ساختمان: طراحی ساختمان بتنی نیازمند رعایت خیلی از ریزه کاری‌ها است؛ بی توجهی به جزئیات مهم در طراحی ساختمان، باعث می‌شود تا سازه مقاومت کافی در برابر شرایط آب و هوایی و یا زلزله را نداشته باشد و به نحوی طول عمر مفید ساختمان بتنی هم کاهش می‌یابد.

نگهداری ساختمان: در اینکه هر ساختمانی پس از مدتی استفاده دچار مشکلاتی می‌شود، هیچ شکی نیست. چنانچه به ساختمان رسیدگی شود و تعمیر و نگهداری منظم آن جدی گرفته شود، عمر مفید ساختمان هم افزایش می‌یابد.

تقویت ساختمان بتنی: بدیهی است که هرچه مقاومت ساختمان در برابر نیرو های داخلی و نیرو های خارجی مثل بلایای طبیعی بیشتر باشد، عمر مفید ساختمان بتنی هم افزایش پیدا می‌کند. به لطف پیشرفت علم و فناوری در سال های اخیر، روش های قابل توجهی از جمله ژاکت بتنی، ژاکت فولادی، دیوار برشی، بادبند‌ها، روش FRP و استفاده از پیش تنیدگی برای افزایش مقاوم سازی ساختمان های بتنی پیشنهاد شده است.

چه عواملی باعث کاهش عمر مفید ساختمان بتنی می‌شوند؟

همانطور که گفته شد، تخمین عمر مفید ساختمان بتنی بر اساس سن ساختمان تعیین می‌شود. اگر قبل از امور ساختمان سازی و یا در حین ساخت به نکات و دستورالعمل های مهم بی توجهی شود و نظارت کافی صورت نگیرد، قطعا طول عمر سازه کاهش خواهد یافت. عمر مفید ساختمان به دلایل زیادی از جمله بارش باران اسیدی، نم و رطوبت و یا اختلاف دما کاهش یافته و دچار مشکلات جدی خواهد شد که در ادامه مفصل به توضیحات آنها می‌پردازیم:

باران اسیدی

باران اسیدی، یکی از مخرب ترین حوادث طبیعی است که تاثیر به شدت منفی بر روی عمر مفید ساختمان بتنی دارد. این اتفاق را بیشتر در کلان شهرها و مناطق صنعتی می‌توانیم ببینیم؛ شدت تاثیر باران اسیدی به حدی منفی است که حتی ممکن است مقاوم ترین مصالح به کار رفته در ساختمان را در معرض استهلاک و فرسودگی قرار دهد.

نم و رطوبت

رطوبت، اصلی ترین عامل کاهش عمر مفید ساختمان های بتنی است. اگر کف و پی ساختمان دچار نم گرفتگی شود، مقاومت سازه کاهش یافته و سازه را دچار فرسودگی می‌کند. عمر مفید سازه بتنی در مناطقی که بارش باران بیشتر است، تا حد قابل توجهی کمتر از ساختمان‌هایی در سایر شرایط جوی است. توصیه می‌شود هنگام ساختمان سازی در شرایط اقلیمی با بارش زیاد، از آجر و سنگ استفاده نکنید؛ چرا که مقاومت این دو در برابر رطوبت و آب باران بسیار پایین است.

اختلاف دمای شب و روز

جالبه بدانید تغییرات دمای شب و روز، دیگر عامل موثر در طول عمر مفید ساختمان بتنی است. مصالح ساختمانی در روز دچار انبساط و در شب با کاهش دما منقبض می‌شود؛ با همین انبساط و انقباض‌ها، دیوار های ساختمان دچار ترک خوردگی شده و منجر به کاهش استحکام و مقاومت سازه بتنی می‌شود.