سبک معماری نئوکلاسیک – Neoclassical architecture
معماری نئوکلاسیک : پایه و اساس فکری و اجتماعی تمدن مغرب زمین را فلسفه و تمدن کلایک یونان و روم باستان تشکیل می دهد. فلسفه کلاسیک به وضوح در بینش ذهنی و کالبد فیزیکی تمدن غرب قابل مشاهده بوده است. این تاثیر گذاری قطعا معماری غرب را نیز مستثنا ندانسته و باعث شده که معماری کلاسیک پیوسته در کلیه دوران های تارخی مغرب زمین مطرح باشد. اگر بخواهیم به صورت مرحله ای در تاریخ بررسی نماییم باید بیان کنیم که در غرب، معماری کلاسیک معماری یونان و روم باستان بود. پس از آن در طول قرون وسطی، معماری رومانسک (رومی وار) و پس از آن معماری رنسانس و باروک، با الهام از معماری کلاسیک عصر باستان در جوامع معماری غرب مطرح بودند. اما معماری نئوکلاسیک (کلاسیک جدید) مهم ترین سبک معماری در غرب در طول قرون 18 و 19 میلادی بود.
رهبران حکومت های دیکتاتوری در غرب همچون موسولینی، استالین و هیتلر در فاصلهی جنگ های جهانی اول و دوم طرفدار معماری نئوکلاسیک و شکوه و عظمت گذشته بودند. سبک معماری نئوکلاسیک یک بار دیگر در سال 1975 پس از حدود نیم قرن برتری معماری مدرن، به تدریج به دنبال انتقاداتی که به سبک مدرن، خصوصاً بعد از نمایشگاهی در لندن به نام نابودی خانه های حومه شهر شد توانست خود را عنوان یک سبک مهم که می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه امروزی باشد مطرح کند.
حتما ببینید : معماری پرش کیهانی (غیر خطی)
در معماری نئوکلاسیک ، معماران به گذشته توجه دارند و در نتیجه از نظر این دیدگاه مشابه معماران پست مدرن عمل می کنند. اما از نظر نوع دیدگاه نسبت به تاریخ میان آنها اختلافات زیادی وجود دارد. دیدگاه معماری پست مدرن به این صورت است که تاریخ هر قوم و ملتی از نظر آنها به عنوان بخشی از هویت آن ملت تلقی می شود پس می توان گفت به دنبال هویت انسان است. در نتیجه تاریخ فرهنگی و کالبدی و هم چنین دستور زبان معماری هر قومی را در معماری خود در هر منطقه به وسیله معماری پست مدرن قابل نمایش است. به این نکته نیز باید توجه داشت که این ویژگی به صورت تقلید نیست بلکه تمام ویژگی هایی که می توان به هویت یک ملت مربوط دانست را می توان به صورت به روز شده در ساختمان های پست مدرن مشاهده نمود. یعنی بر اساس شرایط زمانی و مکانی به صورت جدید و امروزی شده به نمایش در میآیند. در نتیجه تناسبات، رنگ ها و عملکردهای نمادهای تاریخی همیشه به وسیلهی معماران پست مدرن تغییر داده می شوند و در این کار هیچ تردیدی نمی کنند.
اما در سبک معماری نئوکلاسیگ دیدگاهشان نسبت به تاریخ کاملا متفاوت است. مثال بارزی در این زمینه یکی از مهم ترین نظریه پردازان سبک نئوکلاسیک به نام کوینلن تری است که معتقد است نظم های کلاسیک، الهاماتی آسمانی و مقدس هستند”. در نتیجه ایجاد تغییر در آنها صحیح نیست و هرگونه تغییر در آن کمال آنها را به نقصان مبدل می سازد. دلیل جاودانگی معماری کلاسیک از نظر آنها همین است. از نظر معماری نئوکلاسیک، در سبک پست مدرن اصول جاودانه معماری کلاسیک با طبع، نظر و منطق زمینی تغییر داده شده است. پس میتوان گفت سبک پست مدرن یک مد است، در این خصوص کوینلن تری بیان نموده که مدرنیسم پرهیز از هر روشی است که گذشته و خصوصاً معماری کلاسیک را منبع الهام خود می دانند و معماری کلایسک را به همان گونه که از نظر کالبدی بوده، برای احتیاجات امروزه طراحی می کنند. منتها باید توجه داشت که در داخل این فرم های تاریخی، کلیه وسایل رفاهی امروزی تدارک دیده می شود.
می توان از همهی این تعاریف و توضیحات نتیجه گرفت که در واقع سبک معماری نئوکلاسیک در یک جمله یعنی پوسته ای کلاسیک بر روی امکانات مدرن. سوالی که کوینلن تری در ذهن معماران ایجاد کرده و در واقع نوع دیدگاه او از معماری را آشکار می سازد این است که چرا مصالح قدیمی صدها سال عمر می کنند، ولی مصالح جدید چنین نیستند و یا چرا ساختمان های قدیمی دلپذیر هستند ولی ساختمان های جدید این طور نمی باشند؟ و خود پاسخ می دهد که ما در جامعه ای مصرف گرا زندگی می کنیم که از منابع زمینی استفاده کرده و ضایعات را بر جای می گذاریم. روشهای بناهای سنتی از نظر زیست اقلیمی صحیح تر می باشند، زیرا به جای مصالح مصنوعی، از متریال طبیعی استفاده شده که با روح و روان انسان سازگارتر هستند. یکی دیگر از معماران مشهور سبک معماری نئوکلاسیک به نام لئون کریر که اهل لوگزامبورگ است در همین مورد بیان کرده که نئوکلاسیک فقط گزینه ای در مقابل مدرنیسم نیست، بلکه در تضاد با مدرنیسم و در مقابل جامعه مصرف گرایی است که آن را حمایت می کند. وی روش ها و مصالحی که نماد مدرنیسم است مانند اسستاندارد کردن، پیش ساختگی، فولاد بتن و شیشه را به عنوان نشانه های تصنعی از یک حکم مطلق همه گیر می داند که هنوز سعی می کنند انحصاری باشد و هر آنچه را که مطابق آن نیست حذف نمایند.
برادر لئون کریر به نام راب کریر نیز نیز از معماران سبک نئوکلاسیک محسوب می شود و نظر او در این رابطه این است که شهرهایی انسان مدار سنتی در اروپا در اثر دو واقعه در قرن بیستم، یعنی جنگ و مدرنیسم، از بین رفتند و به جای آنها شهرهای امروز شکل گرفتند که هیچ ارتباطی با انسان و خصوصیات روحی و فیزیکی او ندارند. در کل برادران کریر از ایده کامیلو سیت استفاده می کنند. این ایده، طرح یک فضای ممتد شهری به عنوان یک حجم منفی و ایجاد یک ضربان مهیج برای رسیدن به اوج این تجربه در میدان شهر است. از ساختمان یک کلیسا و یا مدرسه ممکن است برای ایجاد ایده یک نماد شهری استفاده شود و این بر خلاف طرح های مدرنیست ها است. زیرا معماران سبک مدرن بناهای بزرگ عملکردی با فضای آزاد در اطراف آن طراحی می کنند.
معماری کلاسیک از نظر معماران این سبک یک معماری جاویدان و بدون محدودیت زمانی است. زیرا از نظر آنها اصول این معماری مانند نظم،تناسب، تقارن، هماهنگی و کمال که در زمان یونان باستان برای خانه خدایان طراحی شده بود اصولی جاودانه است. خدایان یونان باستان، خدایانی انسان مانند بودند که به حد نهایت زیبایی، کمال و جاودانگی رسیده بودند. پس خانه آنها نیز می بایست دارای همین خصوصیات می بود. به همین خاطر معماری کلاسیک نیز باید یک معماری بدون نقص و ایراد باشد.
نماد شاخصی که می توان برای معماری کلاسیک نام برد معبد پارتنون در آتن است. دلایلی که ما را به این نتیجه می رساند اینها هستند که این معبد تماماً بر اساس اصول ریاضی و تناسبات هندسی طراحی شده است. حجم ساده و جزئیات این بنای زیبا به گونه ای طراحی و اجرا شده که حتی خطای چشم انسان نیز در آن در نظر گرفته شده است. معبد پارتنون ساختمانی به نظر می آید که تمام خطوط افقی آن کاملاً موازی، کلیه ستون ها کاملاً عمودی، فاصله بین آنها دقیقاً به یک میزان، قطر آنها به یک اندازه و عمق شیارهای روی ستون های دور بنا از پایین تا بالا یکسان است. اما نکته جالب اینجاست که باید توجه داشت که در معبد پارتنون یک خط مستقیم وجود ندارد و تمامی نکاتی که ذکر شد و رسیدن به این حد کمال، تنها با تنظیم تصحیح و دقیق هندسی ممکن شده است.
حتما ببینید : معماری پایدار
می توان از موارد فوق این برداشت و نتیجه را داشت که در غرب همواره مکتب ها و سبک های مختلف فکری و هنری ظهور کرده و پس از مدتی طرد شده و به حاشیه رانده شدهاند، ولی معماری کلاسیک حضوری شاخص و همیشگی در کلیه دوران ها داشته است. خانه خدایان و یا به عبارتی معابد یونانیان باستان، منبع الهام بسیاری از ساختمان های مهم در طی 2500 سال گذشته در غرب بوده است. معابد، کاخ ها و بناهای حکومتی روم باستان، کلیساهای عظیم قرون وسطی در عصر اقتدار مسیحیت و کاخ ها، ساختمان های مدنی و کلیساها در زمان رجعت به کلاسیسیم در دوره رنسانس، همچنین کاخ ها و کلیساها در عهد اشرافیت باروک؛ سپس کاخ ها، پارلمان ها و کلیساها در عصر روشنگری و بعد از آن آسمان های سر به فلک کشیده اوایل قرن بیستم و ساختمان های حکومتی در عصر فاشیسم، نازیسم و استالینیسم در بین دو جنگ جهانی و بسیاری از خانه های مسکونی در حومه شهرهای آمریکا و کانادا در طی چندین دهه اخیر، از معماری کلاسیک الهام گرفته اند.
شکی نیست که در تمان اعصار این معماری به صورت الگویی بدون نقص برای بینش ها و تفکرات کاملاً متفاوت، از دموکراسی گرفته تا فاشیسم و سوسیالیسم، مورد توجه بوده و از آن بهره گیری شده است. تنوع زیادی نیز در بناهای ساخته شده در این سبک دیده می شود. نمونه هایی که می توان از این تنوع موجود در ساختمان های ساخته شده به این سبک را نام برد، از معابد نمادپرست تا کلیساهای عظیم، خانه ها و قصرهای باشکوه،پارلمان ها و نهاد های حکومتی، بانک ها، بیمارستان ها، پاساژها، موزه ها، پایانه های مسافری قطار و مترو و بسیاری از ساختمان های دیگر در طی دوره های مختلف هستند.
ویژگی هایی که تاکنون برای سبک معماری نئوکلاسیک در نظر گرفته شده
- به کارگیری مصالح سنتی مانند سنگ، آجر، و چوب.
- ایجاد امکانات جدید و مدرن در داخل بنا.
- پیاده کردن طرح هاو نمادهای معماری کلاسیک برای عملکرد های معاصر.
- رعایت تناسبات هندسی کلاسیک در طرح بنا.
این مطلب را هم ببینید: دانلود رایگان مدل سه بعدی خانه
معماری نئوکلاسیک : پایه و اساس فکری و اجتماعی تمدن مغرب زمین را فلسفه و تمدن کلایک یونان و روم باستان تشکیل می دهد.