زندگی نامه و معرفی آثار معمار فلیپ جانسون – Philip Johnson
فلیپ جانسون در ۸ جولای ۱۹۰۶ در اوهایو متولد شد. وی مورخ معماری، معمار، موزهدار، گردآورنده آثار هنری و یکی از شخصیتهای برجسته معماری و طراحی قرن بیستم بود. فیلیپ، معمار نوآوری بود که آسمانخراشهای شیشهای را رواج داد و بعدها با طرحهای جسورانه و نوستالژیک پستمدرن قالبهای پیشین خویش را در هم شکست، در مدت ۵۰ سال، یکی از تأثیرگذارترین چهرههای طراحی و معماری آمریکا بود، بهگونهای که بسیاری از ساختمانهای آمریکا در نیمه دوم قرن بیستم بر اساس اصول معماری که او بنیان نهاد، ساخته شدند. در سال 1930 فلیپ موفق شد مدرک B.A. فلسفه (تاریخ معماری) از دانشگاه هاروارد را دریافت نماید. وی بعد از فارغالتحصیلی، دپارتمان معماری موزه هنر مدرن (MOMA) نیویورک را برای اولین بار در سطح موزههای ایالاتمتحده، بهمنظور مطالعه و کنکاش در معماری (بهعنوان یک هنر)، تأسیس نمود و طی دو دوره مدیریت آن را بر عهده گرفت.
اولین بار بین سالهای ۱۹۳۰ و ۱۹۳۶ و دومین بار بین سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۴. فیلیپ جانسون در سال ۱۹۳۲، با همکاری هنری راسل هیچکاک (Henry-Russell Hitchcock)، مورخ معماری، نمایشگاه برجسته و مؤثری به نام سبک بینالمللی (The International Style) در MOMA ایجاد کرد و بهواسطه آن تعداد زیادی از بازدیدکنندگان آمریکایی با معماری مدرن اروپا و مدرنیستهای اروپایی از قبیل میس ون دررو، والتر گروپیوس و لوکوربوزیه آشنایی یافتند. همچنین کتابی بنام سبک بینالمللی که در مورد اصول معماری مدرن بود، یعنی معماری بعد از سال ۱۹۲۲، توسط فلیپ جانسون و هیچکاک گردآوری و تدوین شد که این کتاب ضمن آشنا نمودن معماران آمریکایی با یک گرایش و راهکار انقلابی در طراحی، باعث شکلگیری جنبش و سبکی با همین نام در معماری معاصر جهان شد. مشخصه سبک بینالمللی کاربرد مصالح مدرن از قبیل شیشه و فولاد و تأکید بر کارکرد و سازه، بجای توجه به دکوراسیون و تزیینات است و نهتنها معماری آمریکا را بهشدت تحت تأثیر قرارداد تا ۵۰ سال بعد نیز، بر معماری جهان حکمفرما بود.
حتما ببینید: بیوگرافی جان هیداک
فلیپ در دهه ۱۹۳۰، بهجز این اقدامات، از ثروت شخصی خود هم برای حمایت و ایجاد انگیزه در بسیاری از معماران مدرن که برجستهترین آنها میس ون دررو بود، بهره گرفت. فلیپ جانسون در سن ۳۴ سالگی یعنی در سال 1940 برای تحصیل معماری به هاروارد بازگشت و تحت نظر اساتیدی همچون مارسل بروئر و والتر گروپیوس تحت آموزش قرار گرفت. او مدرک B.Arch. خود را در سال ۱۹۴۳ دریافت نمود و تا سال ۱۹۴۶ در کمبریج، ماساچوست به فعالیتهای حرفهای در عرصه معماری پرداخت. در همین زمان او به نیویورک بازگشت تا مجدداً بهعنوان مدیر دپارتمان معماری در MOMA خدمت کند.
فلیپ علاوه بر ترویج نظریه سبک بینالمللی، با خلق برخی از آثار مهم و بهیادماندنیاش همچون خانه شیشهای (۱۹۴۹) و ساختمان سیگرام (۱۹۵۸) به شهرت و اعتبار دستیافت. در طول زندگی جانسون در میان ساختمانهایی که طراحی نموده بود، خانه شیشهای (Glass House) که برای خودش در New Canaan ساخت، از همه مشهورتر است. این خانه یک تک اتاق با دیوارهای کاملاً شیشهای است که با الهام از خانه فارنزوث (Farnsworth House) میس وندررو طراحی شد، همچنین ردپای نظریات میس کاملاً در این اثر مشاهده میشود. در سال ۱۹۸۶ خانه شیشهای به ائتلاف ملی حفاظت از آثار تاریخی (National Trust for Historic Preservation) اهدا شد و بهعنوان یک میراث تاریخی توسط این نهاد حفاظت خواهد شد. ساختمان سیگرام (Seagram Building) نیز که طراحی آن را فیلیپ با همکاری میس وندررو انجام دادند، از این نظر که اولین کار فلیپ در مقیاس بسیار بزرگ بود، یکی از آثار مهم او محسوب میشود. وی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۷ با Richard Foster کارکرد و در سال ۱۹۶۷، با John Burgee شرکتی تأسیس نمود که با شروع فعالیت خود، فعالیت حرفهای جانسون نیز به فاز جدیدی وارد شد و این به دلیل بانفوذ و مشهور بودن Burgee بود که میتوانست پروژههای بزرگ و پیچیدهای بگیرد.
فلیپ جانسون و Burgee با همکاری هم انواع مختلفی از پروژهها که شامل پروژههای بلندمرتبه، مهم هم در مقیاس بزرگ و هم در مقیاس کوچک بود را گرفتند که درگذشته هیچیک بهتنهایی بهطور همیشگی و منظم بر روی چنین پروژههایی کارنکرده بودند. از مرکز IDS مینه پولیس تا کلیسای بلورین در Garden Grove، در کالیفرنیا، در این پروژههایی که بهصورت مشترک طراحیشده، یک گرایش مشخص و متمایز در طراحی وجود دارند، گرچه بهراحتی نمیتوان آنها را دریکی از طبقهبندیهای مشخص جای داد. در این ساختمانها، مهمترین ویژگی تضاد با خط آسمان محیط اطراف و تسلط بر آن است. در دهه هفتاد زندگی خود، فلیپ بدون توجه به تجربه حرفهای زیاد و موفقی که در سبک مدرن پشت سر گذاشته بود، همکاران و منتقدان را با یک تغییر جهت ناگهانی به سمت سبک جدید پستمدرن، همراه با گروه بسیار جوانتری از معماران، شوکه کرد و باعث ایجاد توجه زیادی به سمت خود شد.
فلیپ جانسون :
وی در سال ۱۹۸۴ با درهم شکستن قطعیت برجهای شیشهای که منهتن را اشغال کرده بودند، برجی با دیوارهای گرانیتی و یک ورودی طاق دار بسیار بزرگ ۹۰ فوتی و یک سقف تجملی و تفننی که به نظر میرسید برای قطعهای از مبلمان مناسبتر باشد، برای اداره مرکزی AT&T در نیویورک طراحی نمود. ویژگی اصلی در این طرح این بود که کاربرد خودنمایانِ و خشن مصالحی که واقعیتهای کارکردی یا ساختاری ساختمان را منعکس نمیکرد همچنین ترکیب عناصر طراحی صرفاً به خاطر ارزش زیباییشناسیشان، عملاً برخلاف انگارهها و اصول سبک بینالمللی بود. طرح جانسون و Burgee در ساختمان اداره مرکزیAT&T در نیویورک که یکی از مشهورترین کارهای مکتب پستمدرن است، با نمای سنگی و ویژگی عمدهاش، سقف ست نوری شکسته، نقطه عطفی در معماری معاصر محسوب میشود، به این دلیل که نخستین ساختمان مهم ساختهشده بود که کاربرد سبکهای تاریخی و گرایش طراحی رایج در طول تاریخ که در دوران اقتدار سبک بینالمللی بهشدت مهجور مانده بود و توسط اهالی حرفه به سخره گرفته میشد را احیاء نمود و درنتیجه گفتمان معماری معاصر را، به همان میزان تأثیرگذاری که سبک بینالمللی در ۵۰ سال قبل داشت را تغییر داد.
در حال حاضر این ساختمان متعلق به شرکت سونی است، گرچه در آن سالها مباحثات زیادی را موجب شد، اما توانست زمینهی رهایی معماران از سختگیریهای مدرنیسم را فراهم کرد و سایر معماران نیز شجاعت پیدا کردند و سبکهای جدیدی را مورد تجربه و آزمایش قراردادند. فلیپ در سال ۱۹۷۸ برنده بالاترین نشان افتخار و سپاس رشته معماری یعنی مدال طلای انجمن آمریکایی معماران (AIA)، شد و سال بعد، به خاطر موفقیتهای دوران زندگی حرفهای فلیپ، بهعنوان اولین برنده جایزه معتبر معماری پریتزکر انتخاب شد. او یک کلکسیونر حرفهای آثار هنری نیز بود و چون در خانهاش اتاقی برای نمایش این آثار نداشت، آنها را به موزه هنر مدرن اهدا نمود.
اگر بخواهیم از روی کارها و آثار فلیپ جانسون در مورد وی اظهارنظر کنیم از خانه شخصیاش تا ساختمان AT&T میتوانیم دریابیم که آثار او در طیفی از مدرنیسم افراطی تا پستمدرنیسم، قرار میگیرند. شهرت اکنون جانسون نیز بیشتر به خاطر پشتیبانی از دو جنبش معماری است که در طول ۶۰ سال گذشته چشماندازهای شهری را عمیقاً تحت تأثیر قراردادند یعنی سبک بینالمللی و متداول سازی مجدد کاربرد انواع متعدد سبکهای تاریخی در طراحی معماری معاصر. جانسون در آغاز کار حرفهای خود با میس وندررو کارکرد و او کسی بود که فلیپ را بسیار زیاد تحت تأثیر قرارداد و از او همواره بهعنوان یک استاد و سازنده بزرگ یاد میکرد و به آثار او بسیار علاقه داشت. آثار میس وندررو طرحهایی هستند که سازه ساختمان را به صریحترین و اقتصادیترین روش ممکن به نمایش میگذارند. بر اساس نظریه او، اگر ساختمانی با ستونهای فولادی برپا نگهداشتِ شده است، این ستونها بایستی بجای پنهان شدن در پشت سنگ یا آجر، بهصورت مرئی و نمایان در ساختمان رها شوند. خانه شیشهای که کار اول جانسون بود، تأثیرپذیری او از نظریات میس را بهروشنی نشان میدهد. جانسون زمانی که تحت تأثیر میس ون دررو بود به خاطر کارهایش در اوایل دهه ۱۹۵۰، از سوی منتقدان معماری مورداحترام و تحسین بسیار زیادی واقع شد.
حتما ببینید: بیوگرافی معماری
باوجوداینکه از دیدگاه فلیپ جانسون ، میس یک نابغه بود، اما او هر زمان که خواست و اراده کرد، اصول معماریاش را از مدرنیست به پستمدرنیست و حتی به ضد پستمدرنیست تغییر داد و حتی با ابراز خستگی از سنت، اعلام کرد که گرایش من واضح است؛ سنتگرایی التقاطی (eclectic traditionalism). او احتمالاً بیشتر بهعنوان مروج نظریهها در یادها باقی خواهد ماند تا بهعنوان یک طراح. بر این اساس است که منتقدان جانسون از او با عنوان معماری نام میبرند که بیشتر به سبک علاقه نشان میداد تا به اصول و محتوا و به این معتقدند که جانسون در طراحی ساختمانهای بلندمرتبه شیک و باب روز، متخصص و خبره و یک استاد مسلم بود، بهطوریکه طرحهای او در این حوزه بسیار وسیع و فراگیر هستند. بعضی از ساختمانهای طراحیشده بهوسیله او خلاصه، مجرد، ساده و به لحاظ زیباییشناسی قوی هستند و در مقابل بعضی از طرحهای او به خاطر توجه دقیق به زمینه، محیط و سایت، بعضاً خیلی التقاطی هستند.
استقبال بسیار زیادی از کار فلیپ جانسون در دنیای تجاری صورت میگرفت و این شاید به دلیل توانایی فوقالعاده او در تغییر سبک از یک پروژه به پروژه بعدی باشد، چراکه بینش و نگاه او همواره در حال تغییر بود. جانسون علاقه فراوانی به حجمهای فضایی خلقشده با فرمهای تندیس وار و از همه مهمتر نور داشت، چه طبیعی و چه مصنوعی او همچنین برای طرحهایش به تأثیری که آب و نور به همراه هم میتوانند در سایت داشته باشد، اهمیت فراوانی میداد. گرچه پروژههای بزرگ جانسون همواره در معرض انتقاد محافظهکاران محلی و حتی معماران مطرح بوده، اما این حقیقت را نمیتوان انکار کرد که او از طریق نوشتهها، طرحها و تعلیماتش، نقش مهم و اساسی و تأثیرگذار در تعریف مبانی نظری و فرمهای بکار گرفتهشده در معماری قرن بیستم داشته است.
برج اداری puerta europa blue sky :
گرداوری و ترجمه: مرجع دانلود معماری
این مطلب را هم ببینید: بیوگرافی برنارد چومی
نظرات (0)